Plum Fruit in Marathi: प्लम फळ हे सौंदर्य, चव आणि पोषण यांचं अनोखं मिश्रण आहे. जगभरात विविध प्रकारांनी प्रचलित असलेलं हे फळ अनेकांच्या आहाराचा महत्त्वाचा भाग आहे. आज आपण प्लम फळाची सविस्तर माहिती जाणून घेणार आहोत, जी या फळाच्या प्राचीन इतिहासापासून ते त्याच्या उपयोगांपर्यंत प्रत्येक पैलूची ओळख करून देईल.
Plum Fruit in Marathi: प्लम फळाची संपूर्ण माहिती, प्राचीन इतिहास, पोषणमूल्ये आणि उपयोग
प्लम फळाचा इतिहास
प्लम हे मानवांनी पाळलेले सर्वात प्राचीन फळांपैकी एक आहे. त्याचा उगम पूर्व युरोप, कोकेशियाच्या पर्वतरांगांमध्ये आणि चीनमध्ये झाला असल्याचं मानलं जातं. प्लमच्या काही प्रजाती फक्त मानवी वसाहतीतच आढळतात, जसे प्रूनस डोमेस्टिका, प्रूनस सालीसिना, आणि प्रूनस सिमोनी. नेओलिथिक कालखंडातील उत्खननात प्लमच्या बिया आढळल्या आहेत, ज्यातून याच्या प्राचीन काळातील महत्त्वाची ओळख पटते.
आशियातून प्लम फळ ब्रिटनमध्ये आणले गेले, आणि अँडालुसिया (दक्षिण स्पेन) येथेही त्याची लागवड झाल्याचा इतिहास आहे. इंग्लंडमधील मठांमध्येही प्लमची शेती मोठ्या प्रमाणावर केली जात होती. १७व्या आणि १८व्या शतकांत याच्या नवीन प्रकारांची निर्मिती झाली. १८४४ मध्ये प्रसिद्ध झालेल्या “व्हिक्टोरिया प्लम” या प्रकाराचा उल्लेख मार्केटिंगच्या उत्कृष्टतेसाठी केला जातो.
प्लमचे वर्णन
प्लम हे प्रूनस वंशातील विविध प्रकारांच्या झाडांवर तयार होणारं फळ आहे. हे झाड मध्यम आकाराचं असून छाटणी केल्यावर ५-६ मीटर (१६-२० फूट) उंचीपर्यंत वाढतं. नैसर्गिकरित्या वाढल्यास त्याची उंची १२ मीटर (३९ फूट) पर्यंत पोहोचते.
फळाचं आकारमान २-७ सेंटीमीटर (०.७९-२.७६ इंच) असतं आणि ते गोलसर किंवा अंडाकृती असतं. त्याचा गर मांसल, रसाळ आणि टवटवीत असतो. फळाचा सोल smooth असतो आणि त्यावर नैसर्गिक रापड असल्यामुळे त्याला एक सुंदर चमक येते. प्लम हे ड्रूप प्रकारातील फळ आहे, म्हणजे त्याचा मांसल भाग एका कठीण बियेला वेढून असतो.
प्लमची लागवड आणि उपयोग
प्लमच्या झाडांना फुलं वसंत ऋतूत येतात, आणि योग्य हवामान असेल तर जवळपास ५०% फुलं फळांमध्ये रुपांतरित होतात. मात्र, पाण्याची कमतरता असल्यास किंवा हवामान फार ओलसर झाल्यास फळं अर्धवट अवस्थेतच गळून पडू शकतात.
प्लमचे विविध प्रकार:
| प्रकार | वैशिष्ट्ये |
|---|---|
| जपानी किंवा चायनीज प्लम | रसाळ, मोठं, दीर्घ शेल्फ लाइफ |
| यूरोपियन प्लम | गोडसर चव, जॅम, प्रून्ससाठी उपयुक्त |
| ग्रीनगेज | टणक, हिरवट रंगाचं, गोडसर |
| मिराबेल | गडद पिवळा रंग, फ्रान्समध्ये प्रचलित |
| व्हिक्टोरिया प्लम | पिवळा गर, लालसर सोल |
उपयोग:
प्लम ताजं खाण्यासाठी, सुकवून प्रून्स बनवण्यासाठी, जॅम तयार करण्यासाठी, वाइन आणि ब्रँडीसाठी वापरलं जातं. याशिवाय, जपानी प्रकार उमेबोशी नावाच्या लोणच्यांमध्ये प्रसिद्ध आहे.
पोषणमूल्ये
प्लम हे पोषणाने समृद्ध असतं. १०० ग्रॅम प्लममध्ये पुढील घटक असतात:
- पाणी: ८७%
- कार्बोहायड्रेट्स: ११%
- प्रोटीन: १%
- फॅट: <१%
- कॅलरीज: ४६
- व्हिटॅमिन C: मध्यम प्रमाणात (१२% DV)
पोषणमूल्य तक्ता:
| घटक | प्रमाण (१०० ग्रॅम) |
|---|---|
| ऊर्जा | १९२ kJ (४६ kcal) |
| कार्बोहायड्रेट्स | ११.४२ g |
| शुगर | ९.९२ g |
| फायबर | १.४ g |
| फॅट | ०.२८ g |
| प्रोटीन | ०.७ g |
वैशिष्ट्यपूर्ण माहिती
- प्लमच्या झाडांपासून लाकूड देखील वापरण्यात येतं, विशेषतः संगीत वाद्यं आणि चाकूच्या हँडलसाठी.
- प्लमच्या बियांमध्ये सायनोजेनिक ग्लायकोसाईड्स असतात, त्यामुळे त्यांचं सेवन टाळावं.
प्लमचा सांस्कृतिक महत्त्व
जगभरात प्लम फळ विविध प्रकारे वापरलं जातं. मध्य इंग्लंडमध्ये “प्लम जर्कम” नावाचा मद्य तयार केला जातो. रोमानियामध्ये ट्सुइका, हंगेरीमध्ये पलिंका, आणि बॅल्कन भागात स्लिवोविट्झ तयार करण्यासाठी मोठ्या प्रमाणावर प्लमचं उत्पादन घेतलं जातं.
निष्कर्ष: Plum Fruit in Marathi: प्लम फळाची संपूर्ण माहिती
प्लम हे केवळ एक साधं फळ नसून त्याला प्राचीन वारसा, पोषणमूल्य आणि बहुउपयोगी स्वभाव असलेलं फळ मानता येतं. त्याच्या चवीची विविधता आणि आरोग्यदायी गुणधर्म आपल्याला अधिकाधिक प्लमच्या सेवनासाठी प्रेरित करतात. आपल्या रोजच्या आहारात प्लमचा समावेश करणे आरोग्यासाठी फायदेशीर ठरेल.
प्लम फळाबद्दल वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQs): Plum Fruit in Marathi: प्लम फळाची संपूर्ण माहिती
1. प्लम फळ कुठून उगम पावलं आहे?
प्लमचा उगम प्राचीन युरोप, कोकेशिया पर्वतरांगा आणि चीनमध्ये झाला आहे.
2. प्लम कोणत्या प्रकारात मोडतं?
प्लम हे ड्रूप प्रकाराचं फळ आहे, ज्यात मांसल गर एका कठीण बियेला वेढून असतो.
3. प्लम कोणत्या प्रकारांनी प्रसिद्ध आहे?
जपानी प्लम, यूरोपियन प्लम, ग्रीनगेज, मिराबेल, आणि व्हिक्टोरिया प्लम हे प्रकार प्रचलित आहेत.
4. प्लम फळामध्ये कोणते पोषणमूल्य असते?
प्लममध्ये पाणी, फायबर, कार्बोहायड्रेट्स, व्हिटॅमिन C आणि कमी प्रमाणात फॅट आणि प्रोटीन असतं.
5. प्लम कशासाठी उपयोगी आहे?
प्लम ताजं खाण्यासाठी, जॅम, प्रून्स, वाइन आणि लोणच्यांसाठी उपयोगी आहे.
6. प्लम खाण्याचे आरोग्यदायी फायदे कोणते आहेत?
प्लम पचन सुधारतं, वजन नियंत्रण करतं, आणि अँटीऑक्सिडंट्समुळे रोगप्रतिकारशक्ती वाढवतं.
7. प्लमच्या झाडांचं आणखी काय उपयोग आहे?
प्लमच्या झाडाचं लाकूड वाद्यं, चाकू हँडल, आणि सजावटीसाठी उपयोग केलं जातं.
8. प्लमच्या बिया खाणं सुरक्षित आहे का?
नाही, प्लमच्या बियांमध्ये विषारी घटक असतात, त्यामुळे त्यांचं सेवन टाळावं.
9. प्लमची लागवड कोणत्या हवामानात चांगली होते?
समशीतोष्ण हवामान प्लमच्या लागवडीसाठी उत्तम असतं.
10. प्लमचा सांस्कृतिक महत्त्व काय आहे?
प्लम विविध मद्यनिर्मितीत, जसे की ट्सुइका, स्लिवोविट्झ, आणि प्लम जर्कम यासाठी सांस्कृतिकदृष्ट्या महत्त्वाचं आहे.
2 thoughts on “Plum Fruit in Marathi: प्लम फळाची संपूर्ण माहिती, प्राचीन इतिहास, पोषणमूल्ये आणि उपयोग”